Ở các thành ngữ về loài khuyển (犬 – Inu), người Nhật lại thường mô tả các tình huống liên quan đến cãi vã hoặc diễn tả hai mặt của một vấn đề.
犬猿の仲 – Ken-en no naka
“犬猿 – Ken-en” được ghép từ hai chữ “Khuyển” (chó) và “Viên” (khỉ), còn “仲 – Naka” mang nghĩa là “mối quan hệ”. Từ đó, câu thành ngữ này dùng để chỉ một mối quan hệ mà cả hai không ưa nhau cho lắm và thường được so sánh là “ghét nhau như chó với khỉ”. Soi chiếu qua tiếng Việt, cũng có câu tương tự là “Ghét nhau như chó với mèo”.
犬の遠吠え — Inu no tooboe
Từ “遠吠え – Tooboe” có nghĩa là “tiếng hú, tiếng sủa (từ xa)”. Cả câu thành ngữ dùng để diễn tả ai đó nói xấu người khác sau lưng, hèn nhát và không dám đến gần để giải quyết vấn đề trực tiếp, được ví như “tiếng chó sủa từ xa”.
夫婦喧嘩は犬も食わない — Fuufu genka wa inu mo kuwanai
“夫婦 – Fuufu” (vợ chồng), “喧嘩 – Genka” (cãi vã) và “食わない – Kuwanai” là thể phủ định của động từ “食う – Kuu – Đớp, xơi”. Nghĩa đen của cả câu là “Đến chó cũng không thèm ăn những cuộc cãi vã của vợ chồng” (bởi chó được biết đến là loài động vật không kén chọn, cái gì cũng ăn).
Thông thường, các cuộc cãi vã giữa vợ chồng bắt nguồn từ những điều nhỏ bé đến mức người ngoài khó mà hiểu được nhưng lại được giải quyết nhanh chóng sau đó. Do vậy, câu thành ngữ này khuyên mọi người không nên can thiệp vào những tranh cãi như vậy.
飼い犬に手を噛まれる — Kaiinu ni te wo kamareru
Trong câu thành ngữ này, “飼い犬 – Kaiinu” có nghĩa là “chó mình nuôi” còn “手を噛まれる – Te wo kamareru” nghĩa là “bị cắn vào tay”.
Chó luôn được xem là vật nuôi trung thành, cho nên “bị chó mình nuôi cắn vào tay” thì cả câu thành ngữ ám chỉ sự phản bội của một cấp dưới mà mình tin tưởng.
犬が西向きゃ尾は東 — Inu ga nishimukya o wa higashi
“Nếu đầu chú chó hướng về phía Tây thì đuôi của chúng ở hướng Đông”, câu thành ngữ này chỉ một việc gì đó là hiển nhiên.
犬も歩けば棒に当たる — Inu mo arukeba bou ni ataru
Nghĩa đen là “Nếu một chú chó đi dạo thì cũng có thể đụng trúng cây gậy”. Câu thành ngữ xưa cũ này có đến hai cách hiểu.
Nghĩa đầu tiên là cảnh báo nếu bước tiếp lên phía trước thì có thể gặp nguy hiểm. Còn ở nét nghĩa tích cực hơn, cây gậy vốn là món đồ chơi yêu thích được chó gặm mang theo, do đó câu này khuyên chúng ta tốt hơn hết là nên hành động thay vì chẳng làm gì cả, bởi nó có thể dẫn đến phần thưởng, may mắn nào đó bất ngờ.
