Tại Hàn Quốc, những quy tắc ứng xử rất quan trọng. Đây xem là nét đặc trưng trong lối sống của người dân xứ kim chi. Và việc nắm bắt những “quy tắc vàng” này sẽ giúp bạn chủ động ghi điểm trong giao tiếp ứng xử. Vậy quy tắc ứng xử tại Hàn Quốc gồm những gì?

Trong những quốc gia Á Đông, Hàn Quốc là một trong những quốc gia trọng lễ nghĩa nhất. Điều này được thể hiện qua văn hóa ứng xử văn minh và luôn luôn đề cao vai trò của những người lớn tuổi hay những người đi trước. Nếu bạn đang có ý định du học hay sinh sống làm việc tại xứ sở Kim Chi, hãy tìm hiểu và ghi nhớ một số điều trong quy tắc ứng xử tại Hàn Quốc sau đây để tránh rơi vào những hoàn cảnh khó xử.

Tổng hợp những quy tắc ứng xử tại Hàn Quốc

Văn hóa chào hỏi của người Hàn

Chào hỏi là phép lịch sự tối thiểu mỗi khi chúng ta gặp một ai đó. Tuy nhiên, cách chào hỏi của mỗi quốc gia hay mỗi nền văn hóa lại có sự khác biệt. Nếu người phương tây thường thể hiện sự thân thiện bằng cái bắt tay, người Nhật phải cúi chào theo văn hóa riêng.

Việc cúi đầu chào hỏi là thói quen của người Hàn Quốc. Nghi thức dành cho việc cúi đầu chào hỏi của người Hàn được hình thành một cách rất tự nhiên.

Với người Hàn, cúi đầu không đơn giản chỉ để thể hiện lòng kính trọng của mình với người khác, chẳng hạn một người lớn tuổi hơn hay có địa vị cao hơn mình trong giao tiếp hàng ngày. Tuy vậy, bạn sẽ hiếm khi thấy những người bạn thân cúi đầu với nhau trừ khi khoảng cách tuổi của họ cách xa nhau, hay tại những nơi công cộng, trang nghiêm. Thay vào đó, ngày nay việc vẫy tay chào với bạn bè, đồng nghiệp đang dần trở nên quen thuộc và phổ biến hơn trong văn hóa chào hỏi ở Hàn Quốc.

Cúi đầu chào mọi người

Cúi đầu nhẹ là phép lịch sự tối thiểu khi gặp gỡ mọi người ở Hàn Quốc. Cúi càng sâu, bạn càng thể hiện sự tôn trọng. Tuy nhiên, thông thường bạn không cần cúi quá nhiều trừ khi bạn đang ở trong một tình huống rất trang trọng.

Việc cúi đầu chào có thể thể hiện khi bạn gặp một ai đó bên ngoài, chào chủ nhà khi tới nhà chơi, gặp đồng nghiệp,… Thậm chí nhiều người còn có thể khá ngạc nhiên khi nhìn thấy người Hàn Quốc cúi đầu chào cả trong lúc nói chuyện điện thoại! Đối với trường hợp gặp mặt người khác, bạn có thể nhận thấy rằng một số người Hàn sẽ hơi cúi đầu khi bắt tay.

Cúi chào là một phần của cuộc sống hàng ngày ở Hàn Quốc và là một phần quan trọng trong văn hóa Hàn Quốc

Việc cúi chào thường được thực hiện đối với người lớn tuổi hơn hoặc cấp bậc cao hơn bởi người trẻ hơn hoặc người có cấp bậc thấp hơn. Tương tự như vậy, nếu ai đó cúi chào bạn một cách lịch sự khi bắt tay, thì bạn cũng nên cúi chào lại một cách lịch sự. Và có một điều cần nhớ rằng, nếu đang ở Hàn Quốc, bạn nên chủ động cúi chào người lớn tuổi hơn hoặc có cấp bậc cao hơn mình, bất kể họ có chào trước hay không.

Cúi đầu nói lời tạm biệt

Cúi chào cũng là cách chào tạm biệt thông thường ở Hàn Quốc. Khi ai đó khởi hành, người Hàn thường cúi đầu hoặc gật đầu để chúc họ lên đường thuận lợi. Nếu bạn chuẩn bị rời đi, hãy cúi chào khi ra khỏi phòng hoặc ngay trước khi bước vào xe. Điều này không chỉ thể hiện phép lịch sự mà còn là sự tôn trọng nhau với đối phương.

Bắt tay trong văn hóa Hàn Quốc

Bắt tay là một hình thức chào hỏi điển hình khác trong văn hoá Hàn Quốc, đặc biệt là đối với nam giới. Quy tắc là nên bắt tay bằng hai tay, với cả hai tay nắm lấy tay người kia hoặc tay còn lại đặt trên cổ tay, khuỷu tay hoặc eo của bạn.

Để an toàn, tốt nhất bạn nên thể hiện cách cư xử của mình bằng cách bắt tay một người bằng cả hai tay trong lần đầu tiên gặp họ

Một điều quan trọng khác cần lưu ý là thông thường người lớn tuổi hơn sẽ bắt tay trước và người nhỏ tuổi hơn sẽ không yêu cầu bắt tay với người lớn tuổi hơn. Tuy nhiên, vì không phải lúc nào bạn cũng có thể biết tuổi của một người trong lần gặp đầu tiên, nên tốt hơn hết bạn nên thận trọng. Một cách để làm điều này và tránh trường hợp bị cho là thô lỗ chính là tinh tế hơn trong cách bạn bắt tay.

Dùng tay trái giữ cổ tay trong khi đưa tay phải ra bắt tay là một cách bắt tay nếu chưa biết đối phương lớn tuổi hơn hay không khi ở Hàn Quốc

Người Hàn Quốc cũng phân biệt giữa việc bắt tay bằng hai tay và một tay. Cụ thể, khi bắt tay với người lớn tuổi hơn bạn, hãy sử dụng cả hai tay. Tay phải được sử dụng để bắt tay trong khi tay trái được sử dụng để giữ cổ tay của bạn. Ngoài ra, hãy chắc chắn bạn có cúi đầu nhẹ để thể hiện sự tôn trọng. Còn khi bắt tay với người nhỏ tuổi hơn, chỉ cần dùng một tay là đủ.

Tránh ôm

Nếu ở phương Tây những cái ôm được xem là bình thường và như một cách chào hỏi phổ biến khi gặp mặt thì ở Hàn Quốc hoàn toàn ngược lại. Ôm và tiếp xúc gần gũi thường bị phản đối ở Hàn Quốc, trừ trường hợp mọi người là bạn thân. Ôm một người lạ có thể khiến họ cảm thấy rất khó chịu và đặc biệt là thô lỗ với người Hàn Quốc lớn tuổi.

Chỉ thật sự thân thiết, người Hàn mới ôm nhau khi gặp mặt như một cách chào hỏi

Cách ứng xử trên phương tiện công cộng

Cũng như Nhật Bản, cách ứng xử trên các phương tiện công cộng tại Hàn Quốc rất quan trọng. Dân cư ở đây thích sử dụng phương tiện công cộng vì tính tiện lợi, dễ tiếp cận cũng như giá thành và chi phí rẻ.

Không giống với những phương tiện công cộng ở Việt Nam, Hàn Quốc có những khu ghế riêng, dùng để phục vụ cho những đối tượng đặc biệt. Khu ghế này được dùng cho người khuyết tật, người già và phụ nữ có thai. Điểm đặc biệt là ngay cả khi khu ghế này bị bỏ trống, thì bạn cũng không được phép ngồi trên đó.

Ngoài ra, các ghế trống còn lại bạn có thể ngồi nhưng cũng cần phải đứng lên để nhường ghế cho người khác. Đây là quy tắc ứng xử tối thiểu cần có khi ở nơi công cộng.

Không viết tên bằng bút đỏ hay mực đỏ

Người dân xứ kim chi cũng như nhiều nước Châu Á khác quan niệm sử dụng mực đỏ là điềm xui. Dù đó chỉ là hủ tục mê tín nhưng rất nhiều người tin và kiêng kỵ vấn đề này.

Điều này có nguồn gốc từ xa xưa, khi mà người Hàn viết tên của những người đã khuất trong gia đình và phông bạt trong đám ma bằng mực đỏ. Vì thế, nếu sang du học Hàn Quốc, bạn cần đặc biệt lưu ý vấn đề này.

Quy tắc trên bàn ăn

Người Hàn Quốc rất coi trọng người lớn tuổi, vì thế, khi ngồi bàn ăn, đừng vội cầm đũa mà hãy để mọi người xung quanh cầm đũa trước.

Trường hợp đến nhà riêng của họ, hãy chắc chắn rằng bạn đã để giày, dép ở bên ngoài. Khi ăn tối theo nhóm hay làm khách của một gia đình, hãy đợi người lớn tuổi dùng bữa trước. Trong bữa ăn, người Hàn không ăn quá nhanh hay quá chậm để tỏ ra tôn trọng và chờ người lớn tuổi rời bàn trước tiên.

Bạn cũng lưu ý đừng để lại thức ăn thừa trên đĩa vào cuối bữa ăn. Chủ nhà sẽ cảm thấy vui mừng nếu bạn ăn nhiều và ăn hết như một lời cảm ơn dành cho họ.

Bên cạnh đó, bạn cũng cần chú ý một số quy tắc như không nâng bát khi ăn, sử dụng đũa và thìa đúng cách hay nói “Tôi sẽ ăn thật ngon” trước bữa ăn…

Văn hóa cảm ơn và xin lỗi

Khi du học tại Hàn Quốc, bạn sẽ thấy “cảm ơn” và “xin lỗi” là hai câu nói cửa miệng rất quen thuộc của người Hàn. Họ luôn nói cảm ơn khi nhận được sự giúp đỡ dù rất nhỏ nhặt từ người khác. Và cũng không quên nói lời xin lỗi khi cảm thấy mình đã làm phiền hay làm ảnh hưởng đến người khác.

Xưng hô kèm tên gọi

Gọi đúng tên và sử dụng đúng danh từ ngôn xưng là một trong những cách để bạn thể hiện sự tôn trọng với người đối diện, nhất là trong xã hội tôn trọng thứ bậc như Hàn Quốc. Không giống Việt Nam, người Hàn nếu chưa thân quen sẽ xưng với nhau bằng họ.

Bạn chỉ có thể đổi từ họ thành tên khi được đối phương cho phép và đã trở nên cực kỳ thân thiết. Bạn có thể xử lý tình huống này bằng cách hỏi trực tiếp đối phương xem họ muốn được gọi thế nào.

Bạn nên học tên tiếng Hàn của những người bạn sắp gặp và luyện nói họ một cách chính xác. Tuy nhiên, cách bạn xưng hô với họ phải dựa trên thứ bậc xã hội và bạn không nên gọi mọi người bằng tên cho đến khi bạn hiểu rõ về văn hóa và biết làm như vậy là phù hợp.

Việc tìm hiểu các quy tắc về cách gọi tên sẽ giúp bạn có thể giao tiếp một cách tốt nhất với người Hàn

Đừng cho rằng bạn có thể gọi mọi người bằng tên của họ khi đến Hàn Quốc. Bởi chỉ một sai lầm nhỏ có thể khiến bạn mất thiện cảm trước người khác. Cách an toàn nhất để giải quyết vấn đề này là hỏi người đó xem họ muốn được gọi như thế nào trong lần đầu gặp mặt. Thường thì người đó sẽ cung cấp cho bạn một phiên bản tên tiếng Hàn hoặc tên tiếng Anh của họ, cho phép bạn thoải mái bỏ qua các quy tắc phức tạp về tên và chức danh mà người Hàn Quốc tuân theo.

Rót rượu đúng cách

Ở xứ sở kim chi, uống rượu có thể xem là một phần của văn hóa Hàn Quốc và bạn không bao giờ được rót đồ uống của mình. Thay vào đó, bạn sẽ rót đồ uống cho người khác, và họ sẽ trả ơn bằng cách rót cho bạn. Lý giải cho điều này là có một quan niệm mê tín ở Hàn Quốc về việc rót đồ uống cho chính mình. Tục ngữ nói rằng nếu bạn rót rượu cho chính mình, bạn sẽ không bao giờ kết hôn. Và đó là lý do tại sao mọi người ở Hàn thường tránh làm điều này.

Rót rượu ở Hàn Quốc cũng có những quy tắc cần tuân theo mà có thể nhiều người sẽ không nghĩ tới

Điều quan trọng nữa là tuyệt đối không sử dụng một tay khi rót cho người khác. Giống như việc nên dùng hai tay khi bắt tay, hãy chắc chắn rằng bạn dùng cả hai tay để rót rượu cho ai đó. Nếu bạn trở nên thân thiết với người kia theo thời gian hoặc có thứ bậc thấp hơn bạn, bạn có thể sử dụng một tay. Tuy nhiên nếu lần đầu gặp và bạn không chắc chắn về tuổi tác của đối phương, hãy rót rượu một cách an toàn bằng cách dùng hai tay nhé!

Đừng quên tìm hiểu các quy tắc về rót rượu trước khi ngồi vào bàn nhé!

Ngoài ra, việc rót rượu cho những người cùng ngồi trong bàn cũng có sự phân chia theo hệ thống tuổi tác và địa vị. Cụ thể, người cao tuổi nhất sẽ rót đồ uống đầu tiên cho người trẻ hơn. Sau đó, nhiệm vụ của người trẻ tuổi là rót đầy đồ uống cho người lớn tuổi trong suốt thời gian còn lại.

Cách uống rượu trước mọi người

Khi bạn đã rót đồ uống vào ly của mình, để uống hết ly hãy quay đầu đi khỏi các thành viên lớn tuổi và có địa vị cao hơn mình trong bàn. Bởi đối mặt thẳng với những người lớn tuổi hơn khi bạn uống rượu được coi là thô lỗ tại Hàn Quốc. Thay vào đó, hãy quay đầu sang phải hoặc trái khi uống và luôn đưa tay lên miệng khi dốc ngược cốc.

Cách uống rượu được xem là lịch sự ở Hàn Quốc

Quy tắc hai tay khi nhận đồ và đưa đồ

Khi đưa và nhận đồ (và khi bắt tay), hãy sử dụng hai tay để thể hiện sự tôn trọng. Điều này bao gồm trả tiền cho các mặt hàng trong cửa hàng, nhận quà và rót/nhận đồ uống từ bất kỳ ai. Quy tắc này không quá nghiêm ngặt đối với những người Hàn Quốc trẻ tuổi hoặc những người quen thuộc với bạn. Tuy nhiên với những người lớn tuổi điều này có thể được họ khá xem trọng vì hành động này còn thể hiện việc bạn có thái độ tôn trọng với người lớn hay không.

Hãy nhớ dùng hai tay khi trao hoặc nhận đồ, nhất là đối với người lớn tuổi

Đáp lễ sau khi được tặng quà

Người Hàn thường rất hiếu khách và họ thường có thói quen tặng quà cho nhau, đôi lúc nó đơn giản chỉ là đồ ăn hoặc trái cây. Điều này thể hiện sự thân thiện cũng như tình cảm của họ tới người được tặng. Tuy nhiên nếu ai đó ở Hàn Quốc mua cho bạn một món quà, bạn cũng nên đáp lễ. Bởi điều này cũng giống như một nghi thức xã giao của người Hàn Quốc.

Thông thường bạn sẽ đáp lại vào thời điểm thích hợp bằng một món quà có giá trị tương đương. Quà tặng phương Tây là một ý tưởng hay, cũng như các mặt hàng như sôcôla, bánh ngọt và hoa đều là các lựa chọn bạn có thể cân nhắc dùng làm quà đáp lễ. Tuy nhiên hãy đảm bảo gói quà hoặc đặt chúng trong một chiếc túi gọn gàng trước khi mang đi tặng nhé!

Tặng quà và đáp lễ là một thói quen phổ biến trong văn hoá của người Hàn

Đừng mở quà trước mặt người tặng

Nếu bạn nhận được một món quà ở Hàn Quốc, hãy nhớ đừng mở nó ngay lập tức. Thay vào đó hãy nhìn vào gói, nói lời cảm ơn, sau đó đặt nó sang một bên và mở ra sau khi bạn ở một mình, trừ trường hợp người tặng khuyến khích bạn mở nó ngay lúc đó. Trong văn hóa Hàn Quốc, việc mở quà ngay lập tức có thể gây ra sự bối rối cho người tặng, thậm chí trong một số trường hợp có thể bị xem là hành động thô lỗ.

Hãy nhớ đừng vội mở quà ngay khi được tặng

Hàn Quốc là một đất nước phong phú về nghi thức, văn hóa và phong tục đôi khi khác xa với những gì bạn tìm thấy ở phương Tây. Một phần của điều này là do ảnh hưởng mạnh mẽ của các giáo lý Nho giáo đối với sự phát triển của văn hóa và nghi thức Hàn Quốc trong hơn 1.500 năm qua. Ở xứ sở kim chi, tuổi tác và địa vị xã hội gắn bó chặt chẽ với nhau và là chìa khóa để xác định cách hành động, ai làm gì và thậm chí cả cách nói.